Xét nghiệm máu có phát hiện ung thư không? Sự thật cần biết

Xét nghiệm máu có phát hiện ung thư không? Trong y học hiện đại, xét nghiệm máu đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá sức khỏe tổng quát, nhưng liệu nó có đủ khả năng để xác định chính xác một người có mắc ung thư hay không? Hãy cùng khám phá những sự thật cần biết về mối liên hệ giữa xét nghiệm máu và phát hiện ung thư, từ đó đưa ra cái nhìn toàn diện và chính xác nhất.

Xét nghiệm máu có phát hiện ung thư không?

Xét nghiệm máu là một trong những phương pháp phổ biến và tiện lợi giúp bác sĩ đánh giá tình trạng sức khỏe của cơ thể. Khi nói đến khả năng phát hiện ung thư, xét nghiệm máu có thể đóng vai trò quan trọng trong việc tìm ra các dấu ấn ung thư – đây là các protein đặc biệt hoặc hormon do tế bào ung thư tiết ra. 

Một số ví dụ cụ thể bao gồm AFP (ung thư gan), CEA (ung thư đại tràng), CA19-9 (ung thư tụy), hay CA125 (ung thư buồng trứng).

Ngoài ra, xét nghiệm máu hiện đại còn có khả năng tìm kiếm các đột biến gen gây ung thư, chẳng hạn như gen BRCA2 liên quan đến ung thư vú hoặc gen APC liên quan đến ung thư đại tràng. Phương pháp này mang tính đột phá, cho phép phát hiện ung thư ở giai đoạn rất sớm, thậm chí trước khi các triệu chứng lâm sàng xuất hiện.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, việc phát hiện ung thư qua xét nghiệm máu không phải là phương pháp thay thế toàn diện cho các hình thức chẩn đoán khác. Nó chỉ mang tính hỗ trợ, cung cấp cơ sở để bác sĩ yêu cầu các xét nghiệm bổ sung nhằm đưa ra kết luận chính xác nhất.

Xét nghiệm máu không thể hiện được 100% bản chất ung thư

Mặc dù xét nghiệm máu có thể cung cấp nhiều thông tin quan trọng, nhưng không phải lúc nào nó cũng phản ánh chính xác tình trạng ung thư. Có hai trường hợp đặc biệt cần lưu ý:

Dương tính giả

Kết quả xét nghiệm cho thấy dấu ấn ung thư tăng cao, nhưng thực tế bệnh nhân không mắc ung thư. Hiện tượng này có thể xảy ra do máu chứa những chất có cấu trúc tương đồng với dấu ấn ung thư. 

Trong những trường hợp này, bác sĩ thường yêu cầu xét nghiệm lại sau 3-6 tháng để theo dõi sự thay đổi của các chỉ số. Nếu chỉ số tiếp tục tăng, khả năng có khối u là rất cao và cần kết hợp với các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như chụp CT, MRI, hoặc PET để xác nhận.

Âm tính giả

Đây là trường hợp ngược lại, khi bệnh nhân thực sự có ung thư nhưng kết quả xét nghiệm lại không phát hiện ra. Điều này thường xảy ra với các loại ung thư không tiết ra dấu ấn ung thư vào máu, chẳng hạn ung thư gan không sản xuất AFP. Đây là lý do tại sao xét nghiệm máu không được xem là phương pháp duy nhất để chẩn đoán ung thư, mà chỉ đóng vai trò bổ trợ trong quá trình kiểm tra tổng thể.

Ngoài ra, xét nghiệm máu còn được sử dụng để theo dõi hiệu quả điều trị ung thư. Ví dụ, trước khi phẫu thuật, chỉ số của dấu ấn ung thư có thể rất cao, nhưng sau phẫu thuật sẽ giảm xuống đáng kể. Tuy nhiên, nếu chỉ số này tăng trở lại sau một thời gian, đây có thể là dấu hiệu của sự tái phát hoặc di căn ung thư.

Những loại bênh có thể phát hiện khi xét nghiệm máu

Xét nghiệm máu có thể phát hiện nguy cơ của nhiều loại ung thư thông qua các dấu ấn đặc trưng. Cùng Phòng Khám An Phước xem qua một số ví dụ tiêu biểu:

• CEA (Carcinoembryonic Antigen): Tăng cao trong ung thư đại trực tràng, thực quản, phổi, dạ dày, vú, tuyến giáp, và buồng trứng.
• AFP (Alpha-Fetoprotein): Xuất hiện trong ung thư gan, ung thư buồng trứng, hoặc ung thư tinh hoàn.
• CA125: Liên quan đến ung thư buồng trứng, nhưng cũng có thể tăng trong ung thư phổi, ung thư tử cung, hoặc các ung thư đường tiêu hóa.
• CA19-9: Dấu hiệu của ung thư dạ dày, tụy, hoặc đường tiêu hóa khác.
• CA15-3: Thường xuất hiện trong ung thư vú, đôi khi trong ung thư phổi.
• PSA (Prostate-Specific Antigen): Giúp phát hiện ung thư tuyến tiền liệt.
• HCG (Human Chorionic Gonadotropin): Nếu tăng cao ngoài kỳ mang thai, có thể là dấu hiệu của ung thư màng đệm hoặc ung thư tinh hoàn.
• CYFRA 21-1: Gợi ý ung thư phổi không tế bào nhỏ, ung thư thực quản, hoặc ung thư cổ tử cung.
• CA72-4: Phát hiện ung thư dạ dày, buồng trứng hoặc tinh hoàn.

Các chỉ số trên không chỉ giúp phát hiện ung thư mà còn hỗ trợ theo dõi tiến triển bệnh và hiệu quả điều trị. Tuy nhiên, chỉ số tăng cao không đồng nghĩa với kết luận chắc chắn về ung thư. Nó có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác, chẳng hạn như viêm nhiễm, suy thận, hoặc các bệnh lý không liên quan đến ung thư.

Vì vậy, để chẩn đoán chính xác, bác sĩ thường kết hợp xét nghiệm máu với các phương pháp khác như nội soi, siêu âm, sinh thiết, hoặc chụp hình ảnh. Điều quan trọng là thực hiện xét nghiệm tại các cơ sở y tế uy tín, nơi có đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao và thiết bị hiện đại. Quý khách có thể liên hệ với An Phước Clinic để đặt lịch khám.

>> Xem thêm: Ung thư thực quản là gì? Nguyên nhân và cách phòng ngừa

Lời kết

Qua đó, chúng ta cũng biết được xét nghiệm máu có phát hiện ung thư không. Xét nghiệm máu không phải là phương pháp duy nhất hoặc tuyệt đối để phát hiện ung thư, nhưng nó là công cụ hữu ích trong việc đánh giá nguy cơ và hỗ trợ chẩn đoán. Hiểu rõ giới hạn và tiềm năng của xét nghiệm máu sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe và phòng ngừa ung thư.