Ho dai dẳng đôi khi là biểu hiện duy nhất của chứng trào ngược dạ dày thực quản, khiến nhiều người nhầm lẫn với bệnh hô hấp. Tình trạng này nếu không điều trị kịp thời có thể gây viêm thực quản, khàn tiếng, khó nuốt và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Cùng Phòng khám An Phước tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị ho do trào ngược dạ dày để kiểm soát bệnh hiệu quả ngay tại nhà và khi cần thiết.

Hiểu về ho do trào ngược dạ dày

Trào ngược dạ dày thực quản xảy ra khi cơ thắt thực quản dưới không đóng kín, tạo điều kiện cho dịch dạ dày trào ngược lên thực quản. Khi acid tiếp xúc với niêm mạc thực quản và họng, cơ thể phản xạ bằng cách ho để bảo vệ đường hô hấp.

Ho do trào ngược dạ dày thường xuất hiện sau ăn, về đêm hoặc khi nằm xuống. Người bệnh có thể đồng thời gặp cảm giác nóng rát, ợ chua hoặc chua miệng. Trong một số trường hợp, ho là dấu hiệu duy nhất, khiến người bệnh đi khám chuyên khoa Tai mũi họng trước khi được chuyển hướng sang tiêu hóa.

Nguyên nhân dẫn đến ho do trào ngược dạ dày

Cơ thắt thực quản dưới yếu hoặc mất khả năng co khít là nguyên nhân chính. Khi acid trào ngược lên, các dây thần kinh thực quản và họng bị kích thích, dẫn đến phản xạ ho.

Một số yếu tố khác làm tăng nguy cơ trào ngược bao gồm ăn no quá muộn, thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ, rượu bia và căng thẳng kéo dài. Thừa cân hoặc béo phì cũng là nguyên nhân phổ biến khiến acid dạ dày trào ngược mạnh hơn.

Triệu chứng điển hình của ho do trào ngược

Các triệu chứng không chỉ là ho dai dẳng mà còn đi kèm nhiều biểu hiện khác. Dưới đây là checklist các dấu hiệu dễ nhận biết:

• Ho khan kéo dài, đặc biệt về đêm
• Ợ hơi, ợ chua, đắng miệng
• Khó nuốt hoặc cảm giác vướng nghẹn cổ họng
• Nóng rát hoặc đau ngực sau ăn

• Khàn tiếng, viêm thanh quản tái phát
• Buồn nôn hoặc nôn sau bữa ăn
• Ợ nóng đi kèm khó chịu
• Giấc ngủ bị gián đoạn do ho

Nhận biết các triệu chứng sớm giúp người bệnh chủ động trong việc thăm khám và phòng ngừa biến chứng.

Các phương pháp chẩn đoán ho do trào ngược dạ dày

Để xác định chính xác ho do trào ngược dạ dạy, bác sĩ thường kết hợp khai thác tiền sử bệnh với các xét nghiệm cận lâm sàng.

• Đo pH thực quản 24 giờ giúp xác định mức độ acid trào ngược.
• Đo áp lực thực quản độ phân giải cao đánh giá chức năng cơ thắt.
• Nội soi thực quản dạ dày tá tràng kiểm tra mức độ viêm, loét hoặc hẹp thực quản.
• Chụp X-quang thực quản hoặc CT phổi loại trừ bệnh lý hô hấp khác.

Các xét nghiệm này giúp bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp và hạn chế biến chứng nguy hiểm.

Biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị

Ho do trào ngược kéo dài có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng.

• Ho mãn tính ảnh hưởng giấc ngủ và chất lượng sống.
• Viêm loét thực quản, đau ngực hoặc khó nuốt.
• Hẹp thực quản do sẹo lâu ngày gây khó nuốt, vướng cổ họng.
• Viêm hô hấp, viêm phế quản hoặc hen suyễn do acid trào ngược lên đường thở.
• Barrett thực quản và nguy cơ ung thư thực quản nếu trào ngược kéo dài mà không được kiểm soát.

Nhận biết sớm các dấu hiệu giúp can thiệp kịp thời và hạn chế biến chứng nguy hiểm.

Xem thêm: Thuốc chống trào ngược dạ dày: Các loại phổ biến và cách sử dụng an toàn

Điều trị ho do trào ngược dạ dày hiệu quả

Điều trị được lựa chọn tùy theo mức độ và nguyên nhân gây bệnh.

Điều chỉnh lối sống:

• Chia bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ, nhai kỹ và ăn chậm.
• Tránh nằm ngay sau bữa ăn, kê cao đầu khi ngủ.
• Hạn chế thực phẩm gây kích thích acid như đồ chiên, cay, cà phê, rượu bia.
• Vận động nhẹ nhàng mỗi ngày, duy trì cân nặng hợp lý.
• Giảm căng thẳng, ngủ đủ giấc và tránh áp lực tâm lý.

Sử dụng thuốc:

• Thuốc ức chế bơm proton giúp giảm tiết acid và cải thiện triệu chứng.
• Thuốc trung hòa acid không kê đơn như Mylanta, Tums.
• Thuốc kháng Histamin giảm acid nhưng không phục hồi tổn thương thực quản.

Can thiệp phẫu thuật:
Được áp dụng cho những trường hợp nặng, không đáp ứng với thuốc, có biến chứng hẹp thực quản hoặc viêm loét nặng.

Chế độ ăn và sinh hoạt hỗ trợ kiểm soát ho do trào ngược

Lựa chọn thực phẩm phù hợp giúp giảm triệu chứng và ngăn ngừa tái phát.

• Ưu tiên rau xanh, củ quả hấp hoặc luộc, bánh mì, bột yến mạch.
• Dùng đạm dễ tiêu như đậu hủ, lòng trắng trứng, thịt nạc, cá.
• Nghệ và mật ong có tác dụng làm dịu niêm mạc dạ dày.
• Hạn chế cam quýt, cà chua, chocolate hoặc thực phẩm nhiều dầu mỡ.
• Uống đủ nước, tránh đồ uống có gas, rượu bia và cà phê đặc.

Kết hợp với vận động nhẹ nhàng, kiểm soát căng thẳng giúp duy trì hiệu quả lâu dài.

Xem thêm: Trào ngược dạ dày uống nghệ và mật ong có hiệu quả không?

Khi nào cần đi khám bác sĩ

Người bệnh cần thăm khám nếu gặp các tình trạng sau:

• Ho kéo dài hơn hai tuần hoặc ho về đêm nhiều lần.
• Ợ nóng hai lần trở lên một tuần kèm khó chịu.
• Giảm cân không rõ nguyên nhân, giảm cảm giác thèm ăn.
• Khó nuốt hoặc đau khi nuốt, khàn tiếng kéo dài.
• Các triệu chứng không cải thiện sau khi dùng thuốc.

Phòng khám An Phước khuyến nghị không nên tự điều trị lâu dài mà không xác định chính xác nguyên nhân để tránh biến chứng nghiêm trọng.

Kết luận

Ho do trào ngược dạ dày là vấn đề phổ biến nhưng dễ bị bỏ qua. Nhận biết sớm các triệu chứng, điều chỉnh lối sống, chế độ ăn và sử dụng thuốc đúng cách giúp kiểm soát hiệu quả bệnh. Trong trường hợp nghiêm trọng hoặc triệu chứng kéo dài, việc thăm khám tại cơ sở y tế uy tín là cần thiết. Phòng khám An Phước luôn đồng hành, tư vấn và hỗ trợ người bệnh chăm sóc sức khỏe tiêu hóa và hô hấp một cách toàn diện.