Ung thư trực tràng có hiểm không? Dấu hiệu nhận biết
Ung thư trực tràng là một trong những bệnh lý ác tính phổ biến trong hệ tiêu hóa. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể giúp cải thiện tiên lượng cho bệnh nhân, nhưng điều này đòi hỏi sự hiểu biết đúng đắn về các triệu chứng cảnh báo và mức độ nguy hiểm của căn bệnh. Vậy, ung thư trực tràng có thực sự nguy hiểm không? Và đâu là những dấu hiệu nhận biết mà bạn không nên bỏ qua? Hãy cùng tìm hiểu để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.
Ung thư trực tràng là gì? Có nguy hiểm không?
Ung thư trực tràng là một dạng ung thư ác tính xuất phát từ lớp niêm mạc của trực tràng, phần cuối cùng của ruột già trước khi thải phân ra ngoài. Đây là loại ung thư thuộc nhóm ung thư đại trực tràng (colorectal cancer), chiếm tỷ lệ cao trong số các bệnh lý ung thư đường tiêu hóa. Bệnh phát triển khi các tế bào trong trực tràng tăng sinh bất thường, hình thành các khối u ác tính. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, các khối u này có thể lan rộng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng của người bệnh.
Vậy, ung thư trực tràng có nguy hiểm không? Câu trả lời là có, đặc biệt nếu bệnh tiến triển đến các giai đoạn muộn. Ung thư trực tràng thường khó phát hiện sớm do các triệu chứng ban đầu không rõ ràng. Khi bệnh chuyển sang giai đoạn nặng, khả năng di căn đến các cơ quan khác như gan, phổi hay buồng trứng (đối với nữ giới) là rất cao, khiến cho việc điều trị trở nên phức tạp và tiên lượng sống giảm đi đáng kể.
Phân loại giai đoạn ung thư trực tràng theo hệ thống TNM
Việc phân loại giai đoạn ung thư trực tràng theo hệ thống TNM (do Liên đoàn Quốc tế về Kiểm soát Ung thư – UICC và Ủy ban Liên hợp về Ung thư – AJCC ban hành năm 2010) giúp các bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhất. Các giai đoạn được chia cụ thể như sau:
- Giai đoạn 0: Khối u chỉ nằm trong lớp niêm mạc của trực tràng, chưa xâm lấn sâu vào các lớp mô khác và chưa di căn đến hạch vùng.
- Giai đoạn I: Khối u đã xâm lấn đến lớp dưới niêm mạc hoặc lớp cơ của thành trực tràng nhưng chưa di căn đến các hạch bạch huyết lân cận.
- Giai đoạn II: Khối u tiến triển sâu hơn, xâm lấn vào lớp dưới thanh mạc hoặc mô xung quanh đại tràng, có thể thủng vào phúc mạc hoặc ảnh hưởng đến các cơ quan lân cận, nhưng chưa có di căn hạch.
- Giai đoạn III: Khối u đã di căn đến các hạch bạch huyết xung quanh, nhưng chưa di căn đến các cơ quan xa.
- Giai đoạn IV: Đây là giai đoạn nặng nhất khi khối u đã di căn đến các cơ quan xa như gan, phổi, thành bụng hoặc buồng trứng ở nữ giới. Việc điều trị trong giai đoạn này chủ yếu nhằm kéo dài thời gian sống và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Nguyên nhân gây nên ung thư trực tràng
Ung thư trực tràng là một bệnh lý ác tính phổ biến, và nguy cơ mắc bệnh tăng lên đáng kể theo tuổi tác. Dưới đây là một số yếu tố nguy cơ chính có thể làm tăng khả năng phát triển ung thư trực tràng:
- Tổn thương tiền ung thư: Các bệnh lý như viêm đại trực tràng chảy máu, bệnh Crohn, và polyp đại tràng (đặc biệt là các loại polyp biểu mô tuyến dạng ống và nhung mao) có thể tiến triển thành ung thư nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
- Hội chứng di truyền: Một số hội chứng di truyền như hội chứng Lynch, bệnh đa polyp đại trực tràng gia đình (FAP), hội chứng Peutz-Jeghers, và hội chứng Gardner làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng từ rất sớm.
- Tiền sử gia đình: Nếu gia đình có người từng mắc polyp hoặc ung thư đại trực tràng, nguy cơ mắc bệnh của các thành viên khác cũng tăng lên.
- Chế độ ăn uống: Thói quen ăn nhiều thịt đỏ, mỡ động vật, ít chất xơ, và thiếu hụt các vitamin quan trọng như A, B, C, E, cũng như thiếu canxi, có thể góp phần làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng.
- Sử dụng thực phẩm chứa hóa chất gây ung thư: Các chất như benzopyren và nitrosamin có trong một số loại thực phẩm chế biến sẵn hoặc thực phẩm nướng cháy cũng có liên quan đến nguy cơ ung thư.
- Lối sống tĩnh tại: Ít vận động, thường xuyên ngồi lâu mà không hoạt động thể chất có thể dẫn đến tăng nguy cơ ung thư.
- Thói quen xấu: Lạm dụng thuốc lá, rượu bia làm tổn thương niêm mạc đường tiêu hóa và có thể dẫn đến các biến đổi ung thư.
- Béo phì: Thừa cân, béo phì không chỉ làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng mà còn liên quan đến nhiều loại ung thư khác.
Dấu hiệu nhận biết ung thư trực tràng
Triệu chứng của ung thư đại trực tràng có thể thay đổi tùy thuộc vào kích thước, vị trí và giai đoạn phát triển của khối u. Ở giai đoạn đầu, bệnh thường tiến triển âm thầm và các triệu chứng rất mơ hồ, dễ nhầm lẫn với các bệnh tiêu hóa thông thường. Một số triệu chứng điển hình bao gồm:
- Thay đổi thói quen đi tiêu: Người bệnh có thể trải qua các thay đổi bất thường như táo bón hoặc tiêu chảy kéo dài.
- Đi ngoài ra máu hoặc dịch nhầy: Đây là triệu chứng phổ biến nhất và dễ nhận biết, thường liên quan đến khối u ở đại trực tràng.
- Đầy hơi, chướng bụng, đau bụng: Khối u có thể gây tắc nghẽn đường ruột, dẫn đến các cơn đau bụng quặn.
- Sờ thấy khối u: Ở một số trường hợp, người bệnh có thể sờ thấy khối u cứng qua thành bụng.
- Thiếu máu: Chảy máu từ khối u có thể dẫn đến thiếu máu, gây hoa mắt, chóng mặt.
- Sút cân không rõ nguyên nhân: Sự giảm cân đột ngột mà không có lý do rõ ràng là một dấu hiệu cần cảnh giác.
- Suy nhược, mệt mỏi: Sự suy giảm năng lượng có thể xảy ra do tình trạng viêm nhiễm hoặc thiếu máu kéo dài.
- Hạch thượng đòn, cổ trướng: Khi ung thư đã di căn, người bệnh có thể xuất hiện các dấu hiệu như cổ trướng hoặc hạch nổi ở vùng thượng đòn.
Điều trị bệnh ung thư trực tràng
Ung thư trực tràng có thể được điều trị bằng nhiều phương pháp khác nhau tùy thuộc vào sức khỏe tổng thể và giai đoạn bệnh. Việc phát hiện sớm sẽ giúp quá trình điều trị trở nên đơn giản và hiệu quả hơn so với khi ung thư đã tiến triển hoặc di căn. Cùng Phòng khám An Phước xem qua một số cách điều trị căn bệnh này như sau:
- Phẫu thuật: Đây là phương pháp phổ biến nhất để loại bỏ khối u trong đại trực tràng. Bác sĩ sẽ cân nhắc phương pháp phẫu thuật phù hợp dựa trên mức độ phát triển của bệnh. Phẫu thuật có thể được kết hợp với hóa trị và xạ trị để giảm nguy cơ tái phát.
- Hóa trị: Sử dụng các loại thuốc để tiêu diệt tế bào ung thư, có thể được áp dụng trước hoặc sau phẫu thuật nhằm ngăn ngừa tái phát. Tùy thuộc vào giai đoạn bệnh, bác sĩ sẽ quyết định phác đồ hóa trị phù hợp.
- Xạ trị: Bằng cách sử dụng tia bức xạ, xạ trị giúp tiêu diệt hoặc làm chậm sự phát triển của tế bào ung thư. Có thể tiến hành trước hoặc sau phẫu thuật, hoặc dùng để giảm triệu chứng.
- Điều trị đích: Sử dụng các thuốc đặc hiệu như bevacizumab hoặc cetuximab để tấn công tế bào ung thư, thường áp dụng cho ung thư giai đoạn di căn.
- Điều trị miễn dịch: Tận dụng hệ miễn dịch để chống lại tế bào ung thư, đặc biệt hữu ích khi các phương pháp khác không hiệu quả.
Sau điều trị, người bệnh cần được theo dõi thường xuyên để phát hiện sớm nguy cơ tái phát.
>> Xem thêm: Một số dấu hiệu cảnh báo ung thư dạ dày ở giai đoạn đầu
Lời kết
Ung thư trực tràng là căn bệnh nguy hiểm nhưng không phải không có cách phòng ngừa và điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm. An Phước khuyên bạn hãy chủ động thăm khám định kỳ và duy trì lối sống lành mạnh để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh, bảo vệ sức khỏe bản thân. Nhớ rằng, chăm sóc và bảo vệ sức khỏe luôn là hành động thông minh nhất để đối phó với những căn bệnh nguy hiểm như ung thư trực tràng.