Trào ngược dạ dày là gì? Nguyên nhân và cách khắc phục

Trào ngược dạ dày là một vấn đề sức khỏe gây ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống thường nhật, thậm chí có nguy cơ phát triển thành các biến chứng nguy hiểm nếu không được can thiệp đúng lúc. Vậy trào ngược dạ dày thực chất là gì? Điều gì gây ra tình trạng này và cách nào để kiểm soát nó một cách hiệu quả? Hãy cùng khám phá kỹ lưỡng về bệnh lý này qua bài viết dưới đây.

Trào ngược dạ dày là gì?

Trào ngược dạ dày thực quản (còn có tên tiếng Anh là GERD – Gastroesophageal Reflux Disease) là tình trạng axit dạ dày, dịch mật hoặc thức ăn từ dạ dày trào ngược lên thực quản. Thông thường, cơ vòng thực quản dưới (LES) đóng vai trò như một “van” ngăn chặn sự trào ngược này. Tuy nhiên, khi cơ vòng này yếu hoặc hoạt động bất thường, axit dạ dày sẽ tràn lên, gây kích ứng niêm mạc thực quản.

Triệu chứng điển hình của trào ngược dạ dày bao gồm ợ nóng (cảm giác nóng rát ở ngực), ợ chua, đau tức ngực, khó nuốt, hoặc cảm giác vướng ở cổ họng. Nếu kéo dài, bệnh có thể gây viêm thực quản, loét, hoặc thậm chí là Barrett thực quản – một tình trạng tiền ung thư. Vì vậy, việc hiểu rõ nguyên nhân và cách khắc phục là rất quan trọng để kiểm soát bệnh hiệu quả.

Nguyên nhân gây căn bệnh trào ngược dạ dày

Trào ngược dạ dày không xảy ra ngẫu nhiên mà thường xuất phát từ nhiều yếu tố khác nhau như:

• Yếu cơ vòng thực quản dưới (LES): Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Khi cơ vòng này không đóng chặt, dịch dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản, đặc biệt sau khi ăn no hoặc nằm ngay sau bữa ăn.
• Thói quen ăn uống không lành mạnh: Ăn quá nhiều đồ cay, chua, dầu mỡ, uống rượu bia, cà phê hoặc hút thuốc lá có thể kích thích dạ dày tiết nhiều axit, làm tăng nguy cơ trào ngược.
• Áp lực trong ổ bụng: Những yếu tố như béo phì, mang thai, hoặc mặc quần áo quá chật có thể tạo áp lực lên dạ dày, đẩy dịch trào ngược lên trên.
• Bệnh lý liên quan: Một số bệnh như thoát vị hoành (hiatal hernia), viêm loét dạ dày, hoặc rối loạn nhu động thực quản cũng góp phần gây trào ngược.
• Căng thẳng và stress: Stress kéo dài có thể làm rối loạn chức năng tiêu hóa, khiến cơ vòng thực quản hoạt động kém hiệu quả.

Cách khắc phục tình trạng bị trào ngược dạ dày

Trào ngược dạ dày có thể được kiểm soát hiệu quả nếu bạn kết hợp thay đổi lối sống, sử dụng thuốc theo chỉ định và thăm khám định kỳ. Dưới đây là một số cách khắc phục cụ thể:

Thay đổi lối sống cũng như thói quen ăn uống

• Điều chỉnh chế độ ăn: Tránh các thực phẩm kích thích như đồ chiên rán, cà phê, rượu bia, socola, hoặc trái cây có múi (cam, chanh). Thay vào đó, hãy ưu tiên thực phẩm dễ tiêu như cháo, súp, rau luộc.
• Ăn ít và chia nhỏ bữa: Thay vì ăn 3 bữa lớn, hãy chia thành 4-5 bữa nhỏ để giảm áp lực lên dạ dày. Tránh ăn quá no hoặc nằm ngay sau khi ăn (nên đợi ít nhất 2-3 giờ).
• Ngủ đúng tư thế: Kê cao đầu giường khoảng 15-20 cm khi ngủ để ngăn axit trào ngược lên thực quản trong đêm.
• Giảm cân nếu thừa cân: Giảm áp lực lên dạ dày bằng cách duy trì cân nặng hợp lý sẽ cải thiện đáng kể triệu chứng.

Sử dụng thuốc theo chỉ định

Khi thay đổi lối sống không đủ để kiểm soát, bác sĩ có thể kê đơn một số loại thuốc như:

• Thuốc kháng axit (Antacids): Giúp trung hòa axit dạ dày, giảm nhanh ợ nóng.
• Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Như Omeprazole, Pantoprazole, giảm sản xuất axit trong dạ dày.
• Thuốc tăng nhu động (Prokinetics): Cải thiện hoạt động của cơ vòng thực quản và dạ dày.

Tuy nhiên, việc dùng thuốc cần có sự hướng dẫn từ bác sĩ chuyên khoa. Tại Phòng Khám An Phước, bạn có thể được tư vấn bởi các chuyên khoa có nhiều năm kinh nghiệm trong điều trị bệnh lý tiêu hóa, để đảm bảo phác đồ điều trị an toàn và hiệu quả.

Điều trị chuyên sâu

Nếu triệu chứng trào ngược kéo dài hoặc nghiêm trọng (như khó nuốt, sụt cân không rõ nguyên nhân), bạn nên đi nội soi dạ dày để kiểm tra chính xác. Nội soi giúp phát hiện các biến chứng như viêm loét, thoát vị hoành hoặc Barrett thực quản. 

Tại An Phước Clinic, dịch vụ nội soi dạ dày gây mê được thực hiện với chi phí hợp lý và trang thiết bị hiện đại, giúp quá trình chẩn đoán thoải mái, không đau đớn.

Quản lý stress

Căng thẳng là một yếu tố kích thích trào ngược dạ dày. Bạn có thể tập yoga, thiền, hoặc các bài tập hít thở sâu để giảm stress, từ đó cải thiện chức năng tiêu hóa.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Dù trào ngược dạ dày có thể tự cải thiện bằng các biện pháp tại nhà, bạn nên đến gặp bác sĩ nếu gặp các dấu hiệu sau:

• Ợ nóng hoặc đau ngực kéo dài hơn 2 tuần.
• Khó nuốt, xuất hiện cảm giác nghẹn ở cổ họng.
• Ho mãn tính, khàn giọng không rõ nguyên nhân.
• Sụt cân đột ngột hoặc bị thiếu máu.

Phòng Khám An Phước là một trong những địa chỉ đáng tin cậy tại TP.HCM, nơi bạn có thể nhận được sự tư vấn và điều trị chuyên sâu từ các bác sĩ tiêu hóa hàng đầu. Với đội ngũ giàu kinh nghiệm và công nghệ tiên tiến, đây là nơi lý tưởng để kiểm tra và khắc phục trào ngược dạ dày một cách hiệu quả.

>> Xem thêm: Chi phí nội soi dạ dày gây mê hiện nay là bao nhiêu?

Kết luận

Trào ngược dạ dày là tình trạng phổ biến nhưng không nên xem nhẹ vì nó có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm nếu không được xử lý đúng cách. Để khắc phục, bạn cần kết hợp thay đổi lối sống, dùng thuốc khi cần thiết và thăm khám định kỳ tại các cơ sở uy tín như Phòng Khám An Phước. Nếu bạn đang gặp triệu chứng bất thường, đừng chần chừ mà hãy tìm đến bác sĩ để được hỗ trợ kịp thời nhé!