Tìm hiểu cấu trúc và giải phẫu dạ dày người
Tìm hiểu cấu trúc và giải phẫu dạ dày người
Dạ dày là cơ quan trung tâm của hệ tiêu hóa, nơi đảm nhận nhiệm vụ tiếp nhận, nghiền nhỏ và tiêu hóa thức ăn. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ giải phẫu dạ dày người và cấu trúc hoạt động của bộ phận này. Việc nắm vững kiến thức về dạ dày không chỉ giúp bạn hiểu rõ cách cơ thể xử lý thức ăn, mà còn là chìa khóa quan trọng trong phòng ngừa và điều trị các bệnh lý dạ dày phổ biến hiện nay như viêm loét, trào ngược hay đau dạ dày mãn tính.
Trong bài viết này, Phòng khám An Phước sẽ giúp bạn tìm hiểu chi tiết về cấu trúc, vị trí và chức năng của dạ dày người, cũng như những lưu ý để giữ cho hệ tiêu hóa luôn khỏe mạnh.
Giới thiệu về dạ dày
Dạ dày là một bộ phận quan trọng trong hệ tiêu hóa của con người, có nhiệm vụ chứa đựng, co bóp và tiêu hóa thức ăn trước khi chuyển xuống ruột non. Nhờ hoạt động của acid dịch vị và các enzyme tiêu hóa, dạ dày giúp phân giải thức ăn thành dạng mà cơ thể dễ hấp thu.
Việc tìm hiểu cấu trúc và giải phẫu dạ dày người không chỉ giúp bạn hiểu rõ hơn về cách cơ thể xử lý thức ăn, mà còn hỗ trợ trong việc phòng ngừa và điều trị các bệnh lý dạ dày thường gặp như viêm loét dạ dày, trào ngược dạ dày – thực quản hay ung thư dạ dày.
Vị trí và hình dạng của dạ dày
Dạ dày nằm ở vùng thượng vị, tức là phía trên rốn và ngay dưới cơ hoành, giữa thực quản và tá tràng. Đây là vị trí giúp dạ dày tiếp nhận và tiêu hóa thức ăn hiệu quả trước khi chuyển xuống ruột non.
Về hình dạng, dạ dày có cấu trúc giống một chiếc túi cong hình chữ J, có khả năng co giãn linh hoạt để chứa được khoảng 1–2 lít thức ăn tùy vào từng bữa ăn và thể trạng mỗi người.
Cấu tạo bên ngoài của dạ dày gồm hai bờ chính:
- Bờ cong nhỏ: nằm ở phía trên, tiếp giáp với gan.
- Bờ cong lớn: nằm ở phía dưới, tiếp xúc với lách và đại tràng.
Nhờ vị trí và hình dạng đặc biệt này, dạ dày vừa đảm nhiệm vai trò chứa đựng thức ăn, vừa hỗ trợ co bóp, nghiền nhỏ và tiêu hóa hiệu quả.
(Vị trí của dạ dày trong cơ thể người)
Cấu trúc và giải phẫu dạ dày người
Cấu trúc dạ dày người được chia thành 4 phần chính, mỗi phần đảm nhận một vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa. Cùng Phòng khám An Phước tìm hiểu về cấu trúc giải phẫu dạ dày ở người:
Tâm vị (Cardia)
Đây là vị trí nối giữa thực quản và dạ dày, có cơ thắt tâm vị giúp ngăn thức ăn và acid dạ dày trào ngược lên trên, bảo vệ niêm mạc thực quản.
Đáy vị (Fundus)
Đáy vị là phần cao nhất của dạ dày, nằm phía trên tâm vị. Khu vực này có nhiệm vụ chứa khí và hỗ trợ trộn đều thức ăn, góp phần vào quá trình tiêu hóa hiệu quả.
Thân vị (Body)
Đây là phần lớn nhất của dạ dày và cũng là trung tâm của hoạt động tiêu hóa. Tại đây, dịch vị và enzyme pepsin được tiết ra để phân giải protein, giúp thức ăn được nghiền nhỏ và chuẩn bị cho giai đoạn tiêu hóa tiếp theo.
Môn vị (Pylorus)
Môn vị là phần cuối cùng của dạ dày, nối liền với tá tràng (phần đầu ruột non). Cơ môn vị có chức năng điều tiết tốc độ và lượng thức ăn được chuyển xuống ruột non, giúp hệ tiêu hóa hoạt động nhịp nhàng và cân bằng.
Các lớp mô cấu tạo nên thành dạ dày người
Thành dạ dày có cấu tạo phức tạp, gồm 5 lớp mô chính, mỗi lớp đảm nhận một vai trò quan trọng trong quá trình co bóp, tiêu hóa và bảo vệ dạ dày. Việc hiểu rõ cấu trúc này giúp bạn hình dung được cách dạ dày hoạt động trong hệ tiêu hóa.
- Lớp thanh mạc (Serosa): Là lớp ngoài cùng của dạ dày, có chức năng bảo vệ cơ quan này khỏi tổn thương, va chạm và duy trì vị trí ổn định trong ổ bụng.
- Lớp cơ dọc (Longitudinal muscle): Giúp dạ dày co bóp theo chiều dọc, hỗ trợ di chuyển và nhào trộn thức ăn.
- Lớp cơ vòng (Circular muscle): Co thắt theo chu vi, giúp thức ăn được trộn đều với dịch vị để tiêu hóa hiệu quả hơn.
- Lớp cơ chéo (Oblique muscle): Là lớp cơ đặc trưng của giải phẫu dạ dày người, giúp tăng cường sức co bóp và nghiền nhỏ thức ăn trước khi chuyển xuống tá tràng.
- Lớp niêm mạc (Mucosa): Lớp trong cùng, nơi tiết ra acid HCl và enzyme tiêu hóa như pepsin, hỗ trợ phân giải protein và hấp thu dưỡng chất ban đầu.
Cấu tạo thành dạ dày gồm nhiều lớp phối hợp nhịp nhàng giúp cơ quan này vừa tiêu hóa hiệu quả vừa bảo vệ niêm mạc khỏi acid mạnh – yếu tố then chốt duy trì một hệ tiêu hóa khỏe mạnh.
Chức năng chính của dạ dày
Dạ dày đóng vai trò trung tâm trong hệ tiêu hóa của con người, đảm nhận nhiều nhiệm vụ quan trọng giúp cơ thể hấp thu dinh dưỡng hiệu quả. Dưới đây là ba chức năng chính của dạ dày:
- Chứa đựng và dự trữ thức ăn: Dạ dày có khả năng co giãn linh hoạt, giúp chứa một lượng lớn thức ăn trước khi chuyển xuống ruột non.
- Tiêu hóa cơ học và hóa học: Nhờ hoạt động co bóp nhịp nhàng, cơ dạ dày nghiền nhỏ thức ăn, kết hợp với acid HCl và enzyme pepsin để phân giải protein thành các phân tử nhỏ hơn, dễ hấp thu.
- Điều tiết thức ăn xuống ruột non: Cơ môn vị kiểm soát tốc độ chuyển thức ăn từ dạ dày sang tá tràng, giúp quá trình tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng diễn ra ổn định và hiệu quả.
Nhờ những chức năng này, dạ dày giữ vai trò then chốt trong việc duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh và hỗ trợ cơ thể hấp thu năng lượng cần thiết cho hoạt động hằng ngày.
Những bệnh lý thường gặp ở dạ dày
Việc hiểu rõ cấu trúc và giải phẫu dạ dày giúp bạn nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường của hệ tiêu hóa, từ đó phát hiện kịp thời những bệnh lý nguy hiểm. Dưới đây là các bệnh dạ dày thường gặp:
- Viêm loét dạ dày – tá tràng: Gây đau vùng thượng vị, ợ nóng, buồn nôn, thường do vi khuẩn Helicobacter pylori hoặc chế độ ăn uống thiếu khoa học.
- Trào ngược dạ dày – thực quản: Xảy ra khi acid trong dạ dày trào ngược ln thực quản, gây cảm giác nóng rát và khó chịu ở ngực.
- Polyp và ung thư dạ dày: Là các tổn thương niêm mạc có thể tiến triển ác tính nếu không phát hiện sớm.
- Rối loạn tiêu hóa do stress: Căng thẳng kéo dài ảnh hưởng đến nhu động dạ dày, gây đầy hơi, chướng bụng và khó tiêu.
Nếu bạn thường xuyên đau bụng vùng thượng vị, ợ chua, đầy hơi hoặc buồn nôn, đó có thể là dấu hiệu bệnh dạ dày cần được thăm khám.
Xem thêm: Viêm Dạ Dày Là Gì? Triệu Chứng và Phương Pháp Điều Trị
Kết luận
Giải phẫu dạ dày người là nền tảng để hiểu cách cơ thể tiêu hóa thức ăn và hấp thu dinh dưỡng. Việc nắm rõ cấu trúc và chức năng của dạ dày giúp bạn chủ động hơn trong chăm sóc sức khỏe tiêu hóa và phòng ngừa các bệnh lý nguy hiểm.
Phòng khám An Phước luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trong hành trình bảo vệ hệ tiêu hóa – từ xét nghiệm, chẩn đoán đến điều trị toàn diện, giúp bạn sống khỏe mỗi ngày.
