Đau thắt ngực: dấu hiệu cảnh báo bệnh tim mạch

Đau thắt ngực là dấu hiệu sớm nhưng thường bị xem nhẹ của các bệnh tim mạch nguy hiểm. Nhiều trường hợp, cơn đau chỉ thoáng qua hoặc xuất hiện khi gắng sức, khiến người bệnh chủ quan. Tuy nhiên, đó có thể là lời cảnh báo tim đang thiếu máu nuôi. Việc khám tim mạch và tầm soát định kỳ giúp phát hiện sớm những bất thường trong hoạt động của tim, từ đó can thiệp kịp thời trước khi dẫn đến biến chứng nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.

Đau thắt ngực là gì?

Đau thắt ngực là cảm giác đau, tức hoặc nặng ở vùng ngực, thường xảy ra khi lưu lượng máu đến tim bị giảm tạm thời. Đây không chỉ là triệu chứng thông thường mà còn có thể là dấu hiệu sớm của bệnh mạch vành hoặc các vấn đề tim mạch nghiêm trọng khác.

Cơn đau có thể xuất hiện:

• Ở giữa ngực, lan ra vai, cổ, hàm, bụng, cánh tay trái hoặc lưng.
• Kéo dài từ vài giây đến vài phút.
• Thường xảy ra khi gắng sức, xúc động mạnh hoặc sau bữa ăn no.

Các loại đau thắt ngực

Có nhiều loại đau thắt ngực khác nhau, bao gồm:

• Đau thắt ngực ổn định: xảy ra khi hoạt động thể chất hoặc khi bạn có cảm xúc mạnh.
• Đau thắt ngực không ổn định: xảy ra mỗi khi cục máu đông chặn dòng máu trong động mạch.
• Đau thắt ngực vi mạch: có thể là triệu chứng của bệnh mạch vành (MVD).
• Đau thắt ngực Prinzmetal: xảy ra do co thắt ở các động mạch cung cấp máu cho cơ tim, thường xuất hiện đột ngột vào giữa đêm.
• Đau thắt ngực kháng trị: tình trạng đau ngực kéo dài không thuyên giảm sau khi dùng thuốc và phẫu thuật

Đâu là nguyên nhân dẫn đến đau thắt ngực?

Cùng Phòng khám An Phước tìm hiểu một số nguyên nhân phổ biến gồm:

• Bệnh mạch vành: do mảng xơ vữa tích tụ làm hẹp động mạch và giảm máu nuôi tim.
• Tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu: khiến thành mạch dễ bị tổn thương.
• Căng thẳng, stress kéo dài: gây co thắt mạch máu.
• Lối sống thiếu vận động, hút thuốc lá, chế độ ăn nhiều chất béo: làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch.

Xem thêm: Cách kiểm soát và điều trị tăng huyết áp hiệu quả

Các triệu chứng đau thắt ngực là gì?

Triệu chứng đau thắt ngực ở mỗi người có thể có biểu hiện khác nhau, nhưng thường bao gồm:

• Cảm giác tức ngực, bó chặt hoặc đè nặng ở giữa ngực.
• Khó thở, mệt mỏi, đổ mồ hôi lạnh liên tục.
• Đau lan lên cổ, vai, lưng hoặc cánh tay trái.
• Chóng mặt hoặc buồn nôn.

Nếu cơn đau kéo dài trên 10 phút, đặc biệt kèm khó thở hoặc ngất, cần đi cấp cứu ngay lập tức, vì có thể là cơn nhồi máu cơ tim.

Chẩn đoán đau thắt ngực như thế nào?

Quy trình chẩn đoán các cơn đau thắt ngực thường bao gồm các phương pháp sau:

Điện tâm đồ (ECG)

Đây là bước đầu tiên và bắt buộc trong chẩn đoán đau thắt ngực giúp ghi lại hoạt động điện của tim..

Nếu kết quả điện tâm đồ thay đổi khi bệnh nhân đang trải qua cơn đau, điều đó càng khẳng định nguy cơ bệnh tim thiếu máu cục bộ.

Điện tâm đồ gắng sức

Phương pháp này được thực hiện trong khi người bệnh vận động hoặc tập thể dục nhẹ. Bác sĩ sẽ ghi lại điện tâm đồ xuyên suốt quá trình gắng sức để đánh giá phản ứng của tim khi phải hoạt động nhiều hơn.

Siêu âm tim và siêu âm tim gắng sức

Siêu âm tim Doppler giúp quan sát hoạt động co bóp của cơ tim, phát hiện các vùng giảm hoặc mất vận động do thiếu máu.

Trong trường hợp siêu âm tim bình thường, bác sĩ có thể chỉ định siêu âm tim gắng sức bằng thuốc để tăng nhịp tim và đánh giá phản ứng co bóp.

Cắt lớp vi tính đa dãy (CT mạch vành)

Phương pháp CT Coronary Angiography cho phép quan sát chi tiết hệ thống động mạch vành, đánh giá mức độ và vị trí hẹp mạch.

Đây là kỹ thuật không xâm lấn, giúp phát hiện sớm xơ vữa mạch vành, tuy nhiên độ chính xác có thể giảm nếu mạch bị vôi hóa nặng.

Chụp động mạch vành qua da (Coronary Angiography)

Đây là thủ thuật chuyên sâu và có tính xâm lấn cao, được thực hiện khi cần xác định chính xác mức độ tắc nghẽn mạch vành.

Phương pháp này giúp đánh giá trực tiếp tổn thương, đo chỉ số FFR và thực hiện siêu âm lòng mạch (IVUS) khi cần.

Xét nghiệm máu chuyên sâu

Các xét nghiệm men tim như Troponin T, Troponin I, CK, CK-MB giúp xác định tổn thương cơ tim cấp tính và loại trừ hội chứng mạch vành cấp.

Bên cạnh đó, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm mỡ máu, đường huyết, HbA1c, cholesterol, triglyceride, LDL-C, HDL-C để đánh giá yếu tố nguy cơ tim mạch và các bệnh lý liên quan.

Xem thêm: Bao lâu nên đi khám tổng quát một lần?

Cách điều trị đau thắt ngực và bệnh tim mạch

Sau khi được chẩn đoán mắc chứng đau thắt ngực, người bệnh được chỉ định bài tập phục hồi chức năng tim và tư vấn phù hợp về cách kiểm soát tình trạng bệnh. Các phương pháp bao gồm:

Thay đổi lối sống

• Tập thể dục thường xuyên: Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến nghị tập thể dục ít nhất 150 phút với cường độ vừa phải mỗi tuần.
• Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh: ăn nhiều rau củ quả, ngũ cốc nguyên hạt, dung nạp protein từ cá và thịt trắng.
• Loại bỏ thói quen tiêu cực: hút thuốc, uống rượu bia, thức khuya sau 23 giờ.

Uống thuốc điều trị đau thắt ngực theo chỉ định của bác sĩ

Trong điều trị đau thắt ngực, bác sĩ có thể chỉ định một hoặc nhiều loại thuốc giúp cải thiện lưu thông máu và giảm gánh nặng cho tim.

• Aspirin: thuốc chống kết tập tiểu cầu ngăn ngừa hình thành cục máu đông.
• Statin: giúp giảm cholesterol xấu (LDL) trong máu, từ đó ngăn ngừa xơ vữa động mạch.
• Thuốc chẹn beta (Beta-blockers): có tác dụng làm chậm nhịp tim, giảm huyết áp, giúp tim làm việc nhẹ nhàng hơn.
• Thuốc chẹn kênh canxi: giúp giãn mạch máu, giảm căng thẳng cho tim và ổn định huyết áp.
• Thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ACE inhibitors): hỗ trợ hạ huyết áp và giảm áp lực cho tim.
• Nitrat: giúp thư giãn mạch máu, tăng lưu lượng máu đến tim, giúp giảm nhanh cơn đau tức ngực.
• Ranolazine: giúp thư giãn cơ tim, cải thiện khả năng cung cấp oxy cho tim mà không ảnh hưởng đến nhịp tim hay huyết áp.

Điều trị can thiệp

Nếu thử các cách trên nhưng tình trạng bệnh vẫn không có tiến triển thì bác sĩ sẽ cân nhắc đến việc can thiệp mạch vành nhằm giải quyết triệt để tình trạng thiếu máu cơ tim. Có 2 phương pháp:

• Đặt stent: sử dụng ống đỡ kim loại nhỏ (stent) tương thích sinh học với lòng mạch máu để nới rộng và thông lòng đoạn động mạch bị tắc/ hẹp, đảm bảo máu lưu thông trở lại bình thường.
• Phẫu thuật bắc cầu mạch vành (CABG): phẫu thuật tim lồng ngực để lấy một đoạn mạch máu (thường là tĩnh mạch ở chân) bắc cầu qua chỗ tắc nghẽn trong tim.

Các câu hỏi thường gặp về đau thắt ngực

• Đau thắt ngực có nguy hiểm không?

Có. Đau thắt ngực là dấu hiệu cảnh báo bệnh mạch vành hoặc tim thiếu máu cục bộ. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, người bệnh có thể đối mặt với nguy cơ nhồi máu cơ tim hoặc đột tử.

• Đau thắt ngực có thể chữa khỏi hoàn toàn không?

Không thể “chữa khỏi” hoàn toàn, nhưng có thể kiểm soát hiệu quả thông qua thuốc, thay đổi lối sống và theo dõi định kỳ. Việc điều trị đúng cách giúp người bệnh sống khỏe mạnh, giảm đáng kể nguy cơ biến chứng tim mạch.

• Làm thế nào để phân biệt đau thắt ngực và đau dạ dày?

Đau thắt ngực thường:

• Xuất hiện khi gắng sức, xúc động hoặc sau bữa ăn no.
• Cảm giác tức ngực, bóp chặt, lan ra vai trái hoặc hàm dưới.
• Giảm khi nghỉ ngơi hoặc dùng thuốc nitrat.

Trong khi đó, đau dạ dày thường liên quan đến ăn uống, đau âm ỉ vùng thượng vị và không lan sang các vùng khác.

• Khi nào cần đi khám bác sĩ nếu bị đau ngực?

Hãy đến ngay cơ sở y tế nếu bạn:

• Đau ngực dữ dội, kéo dài hơn 10 phút
• Kèm theo khó thở, vã mồ hôi lạnh, buồn nôn hoặc chóng mặt
• Đã từng có tiền sử bệnh tim, tăng huyết áp, tiểu đường, mỡ máu cao

Đây có thể là dấu hiệu của cơn nhồi máu cơ tim cấp, cần cấp cứu ngay.

Kết luận

Đau thắt ngực không phải là dấu hiệu có thể xem nhẹ, mà là lời cảnh báo sớm cho sức khỏe tim mạch của bạn. Việc khám tim định kỳ giúp phát hiện sớm rối loạn tuần hoàn máu, từ đó ngăn ngừa nguy cơ nhồi máu cơ tim và các biến chứng nguy hiểm khác.

Đặt lịch kiểm tra tim mạch tại Phòng khám An Phước để được bác sĩ chuyên khoa tư vấn, chẩn đoán chính xác và theo dõi sức khỏe trái tim toàn diện. Vì một trái tim khỏe mạnh hôm nay chính là nền tảng cho cuộc sống trọn vẹn ngày mai.