Bệnh xơ gan cổ trướng là gì? Triệu chứng và cách điều trị
Xơ gan cổ trướng là một trong những biến chứng nguy hiểm của bệnh xơ gan giai đoạn cuối, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Căn bệnh này không chỉ làm suy giảm chức năng gan mà còn dẫn đến tích tụ dịch trong ổ bụng, gây khó khăn trong sinh hoạt. Phòng khám An Phước sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị sẽ giúp người bệnh có cách chăm sóc và kiểm soát bệnh tốt hơn.
Bệnh xơ gan cổ trướng là gì?
Bệnh xơ gan cổ trướng là tình trạng xơ gan tiến triển đến giai đoạn cuối, làm gan mất chức năng và gây ra sự tích tụ dịch trong khoang bụng. Khi gan không thể sản xuất đủ protein albumin để duy trì áp suất thẩm thấu, dịch sẽ thoát ra khỏi mạch máu và tích tụ trong ổ bụng, tạo thành cổ trướng.
Tình trạng này không chỉ gây khó chịu, đau đớn mà còn có nguy cơ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng dịch cổ trướng, suy thận, xuất huyết tiêu hóa và thậm chí tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Triệu chứng bệnh xơ gan cổ trướng
Bệnh xơ gan cổ trướng thường tiến triển âm thầm trong nhiều năm, khiến người bệnh khó nhận biết cho đến khi bước vào giai đoạn nặng. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh như viêm gan B, C hay lạm dụng rượu bia, thời gian xuất hiện triệu chứng ở mỗi người có thể khác nhau. Chính vì vậy, các chuyên gia y tế khuyến cáo những đối tượng có nguy cơ cao nên thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ 6 tháng một lần để phát hiện và điều trị kịp thời.
Dấu hiệu nhận biết bệnh xơ gan cổ trướng
Một số triệu chứng phổ biến thường gặp ở người bệnh bao gồm:
- Bụng trướng to: Do sự tích tụ dịch trong khoang bụng, khiến vùng bụng căng lên bất thường.
- Thay đổi cân nặng đột ngột: Người bệnh có thể tăng cân nhanh do tích nước hoặc sụt cân do chán ăn và suy dinh dưỡng.
- Gan hoặc lá lách to: Xảy ra ở một số trường hợp xơ gan do rượu hoặc do tim, gây cảm giác đầy tức ở vùng hạ sườn phải.
- Phù chân, tay: Thường xuất hiện vào cuối ngày do rối loạn chức năng gan làm mất cân bằng nước và muối trong cơ thể.
- Da và mắt vàng: Gan không thể chuyển hóa bilirubin, dẫn đến hiện tượng vàng da, vàng mắt.
- Xuất huyết dưới da: Người bệnh dễ bị bầm tím, chảy máu cam hoặc chảy máu chân răng do rối loạn đông máu.
- Giãn mạch máu trên da: Nhìn thấy rõ các đường mạch máu nổi lên ở vùng ngực và cổ.

Xem thêm: Gan to là bệnh gì? Các triệu chứng kèm theo bạn cần chú ý
Triệu chứng nặng của xơ gan cổ trướng giai đoạn cuối
Ở giai đoạn muộn, bệnh có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm, biểu hiện qua các triệu chứng sau:
- Đau bụng dữ dội, khó thở: Do dịch ổ bụng chèn ép cơ hoành, làm người bệnh khó thở và không thể nằm ngửa thoải mái.
- Buồn nôn, chán ăn: Gan suy yếu làm giảm khả năng tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng.
- Táo bón, khó tiêu: Rối loạn chức năng gan ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, gây ra các vấn đề như táo bón hoặc khó tiêu.
- Nôn ra máu, đi ngoài phân đen: Dấu hiệu cảnh báo xuất huyết tiêu hóa do giãn tĩnh mạch thực quản.
- Hôn mê gan: Khi gan mất khả năng lọc độc tố, người bệnh có thể bị lú lẫn, mất ý thức và hôn mê.
Nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nào trong số những triệu chứng trên, người bệnh cần đến cơ sở y tế ngay để được thăm khám và can thiệp kịp thời, tránh nguy cơ biến chứng nguy hiểm.

Nguyên nhân gây bệnh xơ gan cổ trướng
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến xơ gan cổ trướng, trong đó phổ biến nhất bao gồm:
- Viêm gan virus (B, C, D): Tình trạng viêm gan kéo dài gây tổn thương gan và dẫn đến xơ hóa.
- Lạm dụng rượu bia: Rượu bia là nguyên nhân hàng đầu gây xơ gan và dẫn đến cổ trướng.
- Gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD): Xảy ra ở người béo phì, tiểu đường và hội chứng chuyển hóa.
- Bệnh lý tự miễn: Một số bệnh lý như viêm gan tự miễn, xơ gan ứ mật nguyên phát có thể gây xơ gan.
- Ứ đọng sắt hoặc đồng trong gan: Các rối loạn di truyền như bệnh Wilson hay hemochromatosis làm tổn thương gan.
Phương pháp điều trị bệnh xơ gan cổ trướng
Hiện nay, chưa có cách chữa khỏi hoàn toàn bệnh xơ gan cổ trướng, nhưng nếu kiểm soát tốt, người bệnh vẫn có thể duy trì cuộc sống ổn định. Mục tiêu điều trị chủ yếu nhằm giảm triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng và bảo vệ chức năng gan tối đa.
Các phương pháp điều trị y khoa
Tùy theo mức độ bệnh, bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp sau:
- Chế độ ăn uống kiểm soát muối: Hạn chế muối giúp giảm tích nước và phù nề.
- Dùng thuốc lợi tiểu: Hỗ trợ loại bỏ bớt dịch cổ trướng và giảm áp lực lên gan.
- Chọc hút dịch: Khi dịch cổ trướng quá nhiều gây khó thở và đau đớn.
- Nội soi thực quản dạ dày: Giúp phát hiện sớm nguy cơ xuất huyết tiêu hóa.
- Điều trị nguyên nhân: Kiểm soát viêm gan B, C hoặc ngừng rượu bia nếu do lạm dụng đồ uống có cồn.
- Ghép gan: Phương án cuối cùng dành cho bệnh nhân giai đoạn cuối không đáp ứng với các phương pháp khác.
Chăm sóc và điều chỉnh lối sống
Người bệnh có thể chủ động bảo vệ gan và hạn chế tiến triển bệnh bằng cách:
- Tránh rượu bia và thuốc hại gan: Tuyệt đối không sử dụng đồ uống có cồn hoặc thuốc không rõ nguồn gốc.
- Ăn uống lành mạnh: Giảm dầu mỡ, tăng cường thực phẩm giàu protein và vitamin.
- Hạn chế lượng nước nạp vào: Tránh làm tình trạng cổ trướng nghiêm trọng hơn.
- Duy trì cân nặng ổn định: Theo dõi cân nặng hàng ngày để kịp thời phát hiện những thay đổi bất thường.
Kiểm soát tốt bệnh xơ gan cổ trướng không chỉ giúp kéo dài tuổi thọ mà còn cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Kết luận
Bệnh xơ gan cổ trướng là một trong những biến chứng nghiêm trọng của xơ gan, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và tuổi thọ của người bệnh nếu không được kiểm soát đúng cách. Dù không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng với chế độ điều trị phù hợp, người bệnh vẫn có thể duy trì chất lượng cuộc sống ổn định. Điều quan trọng là tuân thủ hướng dẫn y khoa, xây dựng lối sống lành mạnh và thăm khám định kỳ để phát hiện sớm các biến chứng nguy hiểm.
Nếu bạn hoặc người thân đang gặp các vấn đề về gan, đừng chủ quan! Hãy đến Phòng khám An Phước để được các bác sĩ chuyên khoa tư vấn, thăm khám và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhất.